27.11.2020

BASIN BÜLTENİ

34 KURUM VE TÜDAV’DAN ÇAĞRI: BÜYÜK BEYAZ’I KORUYUN!

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) da aralarında olduğu uluslararası 34 üniversite, STK ve aktivist kurum ortak uluslararası basın açıklamasıyla Tunus yetkililerini son günlerde yaşanan büyük beyaz köpek balığı hedef dışı avına karşı koruma önlemi almaya çağırdı. TÜDAV, Türkiye’nin de halen, kritik düzeyde nesli tehlike altında olan bu türü koruma altına almayan Akdeniz’deki ülkelerden biri olduğunu belirterek bir kez daha Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine sesleniyor: Büyük Beyaz’ı koruyalım!

Büyük beyaz köpek balığı (Carcharodon carcharias) dünya okyanus ve denizlerinde ne yazık ki olumsuz bir şekilde ama en çok tanınan hayvanlarından biri. Türün Akdeniz popülasyonunun farklı bölgelerde son 50 yılda yüzde 50 ila yüzde 96 oranında düşüş göstermesi nedeniyle büyük beyaz köpek balığının statüsü, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği-IUCN Kırmızı listesinde nesli kritik olarak tehlike altında (CR-Critically Endangered) olarak belirtilmiş durumda.

Akdeniz’de ticari avcılığı yapılmamakla beraber olta balıkçılığı, dip trolleri ve gırgırlar nedeniyle maruz kaldıkları hedef dışı avcılık bu türün en büyük azalma nedenidir. Hayvanlar tesadüfen yakalanmış olsa da canlı olarak serbest bırakılmaları gerekmektedir.

Tunus’ta yakın zamanda 2 büyük beyaz köpek balığının hedefdışı avcılık nedeni ile karaya çıkartılıp satılması üzerine ve daha önce de Tunus’ta bu tip vakaların yaşanması nedeniyle 35 kurum ortak uluslararası basın açıklaması yaparak Tunuslu yetkililerden türün korunması için gerekli adımları atmasını talep etti. Uluslararası basın açıklamasının tamamı için: https://tudav.org/bizden/basin-bultenleri/tunus_buyuk_beyaz/

Türkiye de Korumuyor

2018 yılında Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) düzenlediği Kıkırdaklı Balıklar Çalıştayı sonrası uzman bilim insanlarının görüşleri alınarak, Su Ürünleri Tebliğ’inde korunan türler listesinde bulunan 5 köpek balığına 12 türün daha eklenmesi sağlandı.

Bu yılın Ağustos ayında ise 2020-2024 yılları arasında geçerli olacak yeni tebliğde avlanmasının yasaklanmasını talep ettiğimiz 16 kıkırdaklı balık türünden ne yazık ki sadece 3’ünün kabul edildiğini gördük. Ancak büyük beyaz (Carcharodon carcharias) gibi Akdeniz’de nesli kritik düzeyde tehlike altındaki türlerin korunması yönünde görüş bildirmemize rağmen, bunun yerine Tarım ve Orman Bakanlığı Akdeniz’de yaşamayan yani Türkiye sularında bulunmayan bir türü (Carcharhinus longimanus – beyaz yüzgeçli köpek balığı) koruma altına aldı.

TÜDAV daha önce de olduğu gibi tebliğe ek çıkartılarak, acilen büyük beyaz köpekbalığının da avcılığının yasaklanmasını talep ederek bir kez daha Bakanlık yetkililerine sesleniyor: Büyük Beyaz’ı koruyalım!

Büyük Beyaz Kitabı

TÜDAV aynı zamanda bugün, köpekbalığı araştırmacısı Hakan Kabasakal’ın yazdığı “Canavarla Uzlaşma: Türkiye Denizlerindeki Büyük Beyaz Köpek Balıkları’ndan Aldığımız Dersler” adlı kitabı çevrimiçi ve İngilizce olarak yayınladı.

Kitap’ta 1881 yılından günümüze büyük beyaz köpek balığının Türkiye denizlerindeki tüm kayıtları (62 adet) fotoğrafları ve ölçümleriyle birlikte yer almakta, dağılımları, Ege Denizi’nde potansiyel üreme alanları, beslenmeleri, balıkçılık etkileşimleri ve koruma çabaları anlatılmaktadır. TÜDAV’ın web sitesinden kitaba ücretsiz ulaşabilirsiniz.