22.04.2021
BASIN BÜLTENİ
ASI SÖRVEYLERİNİN SONUÇLARI AÇIKLANIYOR
Yunus ve balinaların dağılım ve bolluklarının tespiti için Akdeniz’de ve Karadeniz’de uçak ve tekneyle gerçekleştirilen ASI (ACCOBAMS Survey Initiative) sörveylerinin sonuçları, 22 Nisan 2021 tarihinde çevrimiçi bir etkinlikle açıklanıyor. Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV)’nın da araştırmacı ve lojistik olarak destek verdiği bu geniş kapsamlı araştırmaya 10 uçak ve 6 gemiyle 100’ün üzerinde bilim insanı katıldı. Araştırmanın sonucuna göre Akdeniz’de ve Karadeniz’de toplam 800.000’den fazla balina ve yunus yaşadığı tahmin ediliyor.
ACCOBAMS Sörvey İnsiyatifi (ACCOBAMS Survey Initiative – ASI) resmen 2016 yılında başlamış olup 11’i Akdeniz’de, 3’ü Karadeniz’de yaşayan 14 tür ve alttürden yunus ve balina (setase) popülasyonları hakkında bilgi toplamayı hedefliyordu. Bu insiyatif, günümüzde koruma altında olan setase türlerinin miktar ve dağılımlarını anlamak, onlara yönelik tehditleri değerlendirmek ve ACCOBAMS ülkelerinin 20 yıllık koruma çabalarının etkinliğini ölçmek için çok önemliydi.
ASI ve CeNoBS Projesi sayesinde, 2018 ve 2019’da Akdeniz ve Karadeniz’in ilk geniş katılımlı deniz megafaunası izleme sörveyleri yapıldı ve bu araştırmalarda hem görsel hem akustik izleme yöntemleri kullanıldı. Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV)’nın da araştırmacı ve lojistik olarak destek verdiği bu geniş katılımlı araştırmada, ACCOBAMS ülkelerinden yüz kadar bilim insanın yanı sıra on özel donanımlı uçak, altı araştırma gemisi ve düzinelerce kurum ve kuruluş birlikte çalıştı. ASI, sadece yunus ve balinalar değil, aynı zamanda deniz kaplumbağaları, vatozlar, köpekbalıkları, deniz kuşları gibi diğer deniz canlıları ve deniz çöpleri hakkında veri toplamak için eşsiz bir fırsat oldu.
Toplanan verilerin iki yıl süren geniş kapsamlı analizinden sonra sonuçların 22 Nisan 2021’de çevrimiçi olarak sunulması planlanıyor. Bu uluslararası etkinlik, kendini hassas deniz ekosistemlerimizin ve nesli tükenmekte olan türlerin korunmasına adamış bilim insanları, yöneticiler, politikacılar ve STK temsilcileri gibi 250’den fazla katılımcıyı bir araya getirecek.
Bazı önemli rakamlar:
Akdeniz için:
Hava sörveyleri, 1,92 milyon km²’yi yani Akdeniz’in % 77’sini kapsadı. Havadan yapılan 1672 setase gözleminde 22.652 birey kaydedildi. Tekneyle yapılan sörveylerde ise 1,3 milyon km² ile Akdeniz’in % 52’sinde ve 385 gözlemde 2939 yunus ve balina kaydedildi. Buna dayanarak Akdeniz’de 600.000’den fazla setasenin bulunduğu tahmin ediliyor.
Karadeniz için:
Hava sörveyleri 270.000 km² ile Karadeniz’in ise % 60’ından fazlasını kapsadı. 1984 gözlemde Karadeniz’de bulunan 3 setase türüne ait toplam 4688 birey kaydedildi. Buna dayanarak Karadeniz’de 235.000’den fazla birey olduğu tahmin ediliyor.
Toplantıya kayıt için: https://accobams.org/release-of-the-accobams-survey-initiative-results-in-the-mediterranean-and-black-sea-online-event-on-22-april-2021/
Yayınlanan raporlar için: https://accobams.org/asi-results-for-the-mediterranean-and-black-sea-are-out/
Çalışmanın kısa tanıtım videosu için: https://youtu.be/IHDS-aAz7qI
TÜDAV hakkında:
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), 20 yılı aşkın süredir Türkiye denizlerinde araştırma, koruma ve eğitim amaçlı çalışmalar yapmaktadır. Vakıf, şimdiye dek 60 kitap çıkarmış olup bunun 30 adedi İngilizcedir. TÜDAV, ACCOBAMS, UNEP, MedPAN ve CIESM gibi uluslararası kuruluşlar ile ortak projelere imza atan, dünya çapında da çalışmaları takip edilen bir kurumdur. Vakıf İngilizce olarak dört ayda bir “Journal of Black and Mediterranean Environment” isimli bir dergi de çıkartmaktadır. TÜDAV, Türkiye’nin ilk Antarktika seferine de öncülük etmiştir.
ACCOBAMS Hakkında:
ACCOBAMS – Karadeniz, Akdeniz ve Mücavir Atlantik Bölgesi’nde Yaşayan Setase Türlerinin Korunması Anlaşması – Göçmen Türler Sözleşmesi (CMS) kapsamında yapılmış uluslararası bir anlaşmadır. ACCOBAMS 2001 yılında yürürlüğe girmiş olup günümüzde 24 ülke tarafından imzalanmıştır. Bu kapsamda Arnavutluk, Cezayir, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Mısır, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, İtalya, Lübnan, Libya, Malta, Monako, Karadağ, Fas, Portekiz, Romanya, Slovenya, İspanya, Suriye, Tunus, Türkiye ve Ukrayna Akdeniz ve Karadeniz’deki setaselerin daha iyi korunabilmeleri için çalışmalarına başlamıştır. TÜDAV’ın 2009 yılından beri partneri olduğu ACCOBAMS’ı, Türkiye 2017 yılında imzalamıştır.
