Deniz ekosistemini zararlardan koruma

Denizyatağı Uluslararası Otoritesi’nin Stratejik Plan taslağındaki yorumlara cevap olarak ISBA23/A/13 konseyinin talep ettiği bir bildiridir. Aşağıda imzası olan organizasyonlar öncelikle ilk ve öncelikli olarak belirtilen ana sorulara odaklanmalıdır, ve ISA Stratejik Plan’a entegre edildiğini görmek istenmektedir.

Büyük ihtimalle derin deniz madenciliğinden kaynaklanan, düzeltilmesi mümkün olmayan deniz biyoçeşitliliği kayıpları hakkında son derece endişeliyiz. Derin deniz ekosistemleri hakkında hala çok şey bilinmemesine ragmen, son dönemdeki çalışmalar kısa dönemde ticari derin deniz madenciliğini  konusunda çizilecek yol haritasının yeniden şekillendirilmesini önermektedir. Nature Geoscience’da başılan son kolektif çalışma, derin denizdeki madencilik kaynaklı biyoçeşitlilik kaybının, etkilenen ekosistemlerdeki doğal iyileşme hızının oldukça yavaş olması nedeniyle sonsuza kadar devam edeceği sonucuna varmıştır. Frontiers in Marine Science’da ki bir başka makalede madenciliğin derin deniz ekosistemlerinin değerli doğasına etkilerini en aza indirmek için gerekli teknolojik kapasite, ekolojik bilgi birikimindeki önemli eksiklikler ve derin deniz ekosistemleirnin kendini yenileme potansiyellerindeki belirsizlikler ile sınırlı olduğu  belirtilmiştir.

Belirsiz ve kaçınılmaz olarak, kısa vadede geri dönüşü olmayan ve önemli çevresel etkiler ve sosyo-ekonomik faydalar riski ile, derin deniz madenciliği küresel sürdürülebilirlik için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Derin deniz madenciliğinin, sürdürülebilir kalkınma için 2030 Dünya Gündemi’nde yer almamaktadır. Sürdürülebilir alternatifleri önceliklendirmeli ve ekonomimizi bu yüksek riskli teknolojiye bağlamaktan kaçınmalıyız.

Derin deniz madenciliğine alternatifler mevcuttur ve bu alternatifler ekonomilerin daha sürdürülebilir yaklaşımlara geçişinde bulunabilir. Daha iyi ürün tasarımı, paylaşımı, yeniden kullanımı, onarımı ve geri dönüşümü ile hammaddelere olan talebin azaltılması, yeni malzemelerin geliştirilmesi, akıllı enerji ve mobilite sistemlerine geçiş ve tüketim kalıplarında ve yaşam tarzlarındaki yapısal değişiklikler çözümün anahtarıdır. Dünyadaki elektronik atıkların% 90’ı yasadışı olarak satılmakta veya boşaltılmakta ve içinde yer alan değerli malzemelere rağmen, küresel e-atık hacimlerinin% 16’sından daha azının kayıtlı sektörde geri dönüştürüleceği tahmin edilmektedir (3). Sadece Avrupa’da, her yıl 160 milyon cep telefonu atılmaktadır. Genellikle 150 gramdan az olan her bir cihaz, altın, gümüş ve nadir toprak metalleri gibi değerli malzemelerle doludur (4).

Bu, çok fazla miktarda altın ve atıklara giden diğer metalleri temsil eder. Bu rakamlar, dünya genelinde kaynak verimliliğini artırmaya yönelik politikaların büyük potansiyelini ve derin deniz madenciliği yerine kentsel madenciliğe odaklanmanın önemini göstermektedir.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH’ler) ve özellikle SKH 12 “Sürdürülebilir tüketim ve üretim modellerinin sağlanması” ve SKH 14 “Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korunması ve sürdürülebilir bir şekilde kullanılması” ekonomimizi yeniden düşünmek için küresel çerçeveyi oluşturmaktadır. Durup düşünmedikçe, sınırsız bir büyümenin eski bir hayali için gezegenimizin sağlığı için hayati bir rol oynayan en kıymetli ekosistemlerimizden birini riske atmaktayız. Deniz Hukuku Sözleşmesinin 145. Maddesi, deniz ortamı için zararlı etkilere karşı etkili koruma sağlamak için gerekli önlemlerin gerekliliğini açıkça belirtmektedir.

Bu yükümlülükler ışığında, Taslak Stratejik Planında deniz ortamının mümkün olan en yüksek düzeyde korunma standartlarıyla yapılması önerisi hususunda büyük endişe duymaktayız. Böyle bir yetkinin yukarıda belirtilen yükümlülüklerle tutarlı olmadığına inanıyoruz. Misyon Bildirgesi’nin, gelecek nesillerin çıkarları ve denizel çevrenin korunması ve muhafaza edilmesi de dahil olmak üzere, insanlığın ortak mirasına sahip olması önemlidir.

ISA ve uluslararası topluluğa, derin deniz yatağı madenciliği ve uzun vadeli sürdürülebilirlik sonuçları için ihtiyaç (ya da değil) hakkında temel ve demokratik bir yansıma alanı sağlamak için çağırıyoruz. Derin deniz yatağı madenciliğinin, kaynak arzının daha etkili bir şekilde planlanabilmesi için yeni bir küresel mekanizmaya duyulan ihtiyaç konusunda devam eden tartışmalara daha fazla dahil edilmesi gerekmektedir.

Dünyanın okyanus mirasının küresel sorumlusu olarak ISA, derin denizlerin, kıyı topluluklarının haklarının ve insanlığın bir bütün olarak haklarının korunmasına öncelik vermelidir.

Aşağıda listelenen STK’lar, derin denizlerin geleceği hakkında ciddi endişeler duymaktadırlar, bu nedenle Uluslararası Deniz Yatakları Kurumunun çağrısı:

  1. Stratejik Planda yer alan misyonu değiştirmek için, bölgedeki herhangi bir faaliyetin zararlı etkilerden deniz ortamının etkin bir şekilde korunmasını sağlama yükümlülüğü ISA’nın temel amacıdır,
  2. Sivil toplumların ISA operasyonlarının temel reformları için talepleri üzerine hareket etmek, diğerlerinin yanı sıra bir Çevre Komitesi kurulması, gözlemciler için Yasal ve Teknik Komitenin açılması ve kamuya bilgi ve verilere erişimini sağlamak;
  3. Derinlemesine deniz yatağı madenciliğine ve onun gezegen ve insanlık için uzun vadeli sonuçlarına olan ihtiyaç konusunda temel soruları kapsamlı ve katılımcı ve bilim temelli bir şekilde araştırmak için bir süreç oluşturmak, daha sürdürülebilir alternatiflerin açık ve şeffaf bir şekilde değerlendirilmesini ve tartışmaya sunulmasını sağlamak;
  4. Derin deniz madenciliği araştırması için sözleşmeleri sona erdirmek ve işletme için sözleşmeler düzenlememek.

İmzalayan Taraflar:

References

(1) C. L. Van Dover, J. A. Ardron, E. Escobar, M. Gianni, K. M. Gjerde, A. Jaeckel, D. O. B. Jones, L. A. Levin, H. J. Niner, L. Pendleton, C. R. Smith, T. Thiele, P. J. Turner, L. Watling & P. P. E. Weaver. Biodiversity loss from deep-sea mining. Nature Geoscience 10, 464–465 (2017).

(2) Niner HJ, Ardron JA, Escobar EG, Gianni M, Jaeckel A, Jones DOB, Levin LA, Smith CR, Thiele T, Turner PJ, Van Dover CL, Watling L and Gjerde KM (2018) Deep-Sea Mining With No Net Loss of Biodiversity — An Impossible Aim. Front. Mar. Sci. 5:53.

(3) Rucevska I., Nellemann C., Isarin N., Yang W., Liu N., Yu K., Sandnæs S., Olley K., McCann H., Devia L., Bisschop L., Soesilo D., Schoolmeester T., Henriksen, R., Nilsen, R. 2015. Waste Crime – Waste Risks: Gaps in Meeting the Global Waste Challenge. A UNEP Rapid Response Assessment. United Nations Environment Programme and GRID-Arendal, Nairobi and Arendal, www.grida.no.

(4) Ellen Macarthur Foundation. In-depth – Mobile Phones. August 2012. https://www.ellenmacarthurfoundation.org/circular-economy/interactive-diagram/in-depth-mobile-phones.