Güney kutbunda yer alan buzullar son 25 yılda daha hızlı bir şekilde erimeye devam ediyor. 80 araştırmacıdan oluşan uluslararası bir ekip, Haziran ayında Antarktika’daki çözülme oranının son on yılda üçe katlandığını bildirdi. Nature yayınlanan yeni bir çalışma, Antarktika’nın 1992’den 2017’ye kadar (yılda ortalama 110 gigaton buz kütlesi) 2.71 trilyon ton bir buz kaybettiğini ve bunun Avrupa’dan daha büyük olduğunu gösterdi (Rintoul et al. 2018). Bu buz kaybının yarı miktarı sadece son beş yılda hızla erimiş ve deniz seviyesini yükseltmiştir. Araştırmacılar bu rakamlara, uydu ölçümlerini kullanarak, IMBIE denilen Avrupa Uzay Ajansı ve NASA’nın işbirliği sayesinde ulaştı (İrfan 2018).

Antarktika’da buz erimesi miktarını anlamak, küresel deniz seviyeleri için son derece önemlidir. Eğer bu hızda devam ederse, dünyadaki her sahil şeridi ve sahil toplumunu değiştirmesi veya sular altında bırakması demektir.

Buz erimesi arttıkça, tatlı suyun okyanusa doğru aktığını ve tuzlu suyun yüzdürme etkisinin kesildiğini gösteren çalışmalar yapılmıştır; örneğin Polinya (buz kütleleri ile çevrilmiş açık su havzası) suları soğuk ve tuzlu olduğunda, sular aşağı doğru batar ve buz kütlesinin etrafında soğuk bir perde oluşturmasını sağlar. Ancak, tatlı su Polinya’ya karıştığında, bu koruyucu perde bozulur ve sıcak sular dışarıdan girerek daha fazla buzun erimesine yol açar (Alesandro Silvano/ the Guardian).

(bkz. NASA’nın resmi)

16 Kasım 2011 tarihinde uydudan çekilmiş Ross Island ve McMurdo İstasyonu yakınlarındaki Antarktika sahilinde bir polinya havzası. Fotoğraf: Jeff Schmaltz, NASA GSFC’de LANCE / EOSDIS MODIS Rapid Response Ekibi

Kuzey Kutbu’nda neredeyse tüm buzlar su üzerinde yüzer ve çok az toprak vardır. Yani kuzeyde donmuş deniz suyundan oluşan bir “deniz buzu” ndan bahsedebiliriz. Buna karşın Antarktika’nın buzları bir kara kütlesinin üstündedir ve milyonlarca yıllık yağışla oluşur. En kalın yeri 4,8 km yüksekliğindedir. Su değil kara üzerinde yer aldığı için, Antarktika buzlarının erimesi küresel deniz seviyesini yükseltmesine yol açacaktır. Devasa buz miktarı göz önüne alındığında, erimekte olan Antarktika’nın dünya çapındaki sahilleri ve adaları batırma potansiyeli vardır. (İrfan 2018)

Bu konu, bilim adamlarını ciddiye almak ve çok geç olmadan iklim değişikliğini yavaşlatmak için harekete geçmenin nedenlerinden biri olmalıdır.

Yüzme havuzlarıyla şematize edilen Antarktika Buzul Erimesi.Her saniyede bir 2500 ton (1 olimpik havuz), Her iki günde bir 1 gigaton (400.000 olimpik havuz büyüklüğünde) buzullar erimektedir.

Referanslar

Shepherd A. et al. 2018. Mass balance of the Antarctic Ice Sheet from 1992 to 2017. Nature. Vol. 558, June 14, 2018, p. 219.

Rintoul S.R. et al. 2018. Choosing the future of Antarctica. Nature. Vol. 558, June 14, 2018, p. 233.

Rintoul S.R. 2018. The global influence of localized dynamics in the Southern Ocean. Nature. Vol. 558, June 14, 2018, p. 209.

İrfan U. 13 sept 2018. Antarctica has lost 2.71 trillion tons of ice. Here’s what that looks like / Vox web link

Meyer R. Haz 13 2018. After Decades of Losing Ice, Antarctica Is Now Hemorrhaging It / The Atlantic, Science web link

Abraham J. May 9 2018. Global warming is melting Antarctic ice from below / the Guardian, Environment web link.

 

Arda Tonay hakkında