Avrupa Denizlerindeki Denizel Çöpleri Önleme ve Yönetme Uluslararası Konferansı

Avrupa Denizlerindeki Denizel Çöpleri Önleme ve Yönetme Uluslararası Konferansı

Avrupa Denizlerindeki Denizel Çöpleri Önleme ve Yönetme Uluslararası Konferansı
10-12 Nisan 2013, Berlin-Almanya

Avrupa denizlerinde ciddi problem olan denizel çöpleri önlemek ve çöplerin yönetimini sağlamak amacıyla 10-12 Nisan 2013 tarihinde Almanya’nın Berlin şehrinde uluslararası bir konferans (The International Conference on Prevention and Management of Marine Litter in European Seas) düzenlendi.

Konferansa dünyanın birçok ülkesinden katılım oldu.

Federal Çevre Bakanlığı adına Almanya Federal Çevre Ajansı (UBA) ve Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü tarafından organize edilen konferansa; Türkiye, Almanya, ABD, Brezilya, Hollanda, Danimarka, İsrail, Mısır, İngiltere, İtalya, Portekiz, Fransa, İspanya, Slovenya, Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Norveç, Kanada, Polonya, Belçika, Hırvatistan, Estonya, Finlandiya, İsveç, İsviçre, Meksika, Arjantin, İrlanda gibi ülkelerden yerel yönetim temsilcileri, plastik üreticileri, geri dönüşüm sektör temsilcileri, ambalaj sanayi temsilcileri, perakendeciler, gemi üreticileri, feribot ve yolcu gemilerinden yetkililer, balıkçılar, liman yetkilileri, tüketici örgütleri, çevre STK’ları, öğretim üyeleri, araştırma enstitüleri ve özel sektör dernek temsilcilerinden oluşan yaklaşık 210 kişi katıldı.
Konferansta; denizel çöpler sorunun, mikro-plastik kirliliğin bölgesel ve küresel boyutu, bölgesel ve ulusal düzeyde Avrupa Birliği’nin hedefleri, denizel çöplerle mücadelede alınması gereken tedbirler, denizel çöpleri önlemek ve yönetmek için yapılan en iyi uygulamalar, çöp üretimini önlemek için yapılan yeni girişimler, dört bölge için (Karadeniz, Akdeniz, Baltık Denizi, Kuzey-doğu Atlantik) izlenilecek eylem planı gibi konular konuşuldu.

Konferansta TÜDAV, Beşiktaş Belediyesi’nin ‘Deniz Yüzeyi Temizleme çalışmasını anlattı.

Konferansa Türkiye’den Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), “Beşiktaş Belediye’sinin Deniz Yüzeyi Temizleme Çalışması” başlıklı sunumu ile katıldı. Bu çalışma, TÜDAV’ın ortağı olduğu MARLISCO Projesi kapsamında Avrupa denizlerinde denizel çöpleri azaltmak için seçilen en iyi uygulamalar arasında yer alıyor.

Konferansta Marlisco Projesi’de anlatıldı.

Konferansta ihtiyatlılık ilkesi, kirleten öder ilkesi ve kaynağını önleme ilkesi olmak üzere üç temel ilkeye dikkat çeken katılımcılar, denizel çöpleri önlemek ve çöplerin yönetimini sağlamak için bu ilkelerin rehber olması gerektiğini vurguladı.
Konferansta alınan kararlar arasında ise Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi’nde denizel çöplerin ve plastik atıkların problem olduğuna yer verilmesi; atıkları önleme, atıkların toplanması, geri dönüşüm ve enerji geri kazanımı destekleyen entegre atık yönetimi altyapısının geliştirilmesi; yüksek kaliteli geri dönüşüm ve sürdürülebilir ambalajlama dahil olmak üzere sürdürülebilir tüketim ve üretimin sağlanması; çevreye duyarlı balıkçılık ve deniz taşımacılığı uygulamalarına ekonomik destek verilmesi; denizel çöp envanterinin geliştirilmesi; bölgesel eylem planları geliştirilmesi; denizel çöpleri azaltmaya yönelik girişimlerin desteklenmesi; çevre dostu temizlik faaliyetlerine mali teşvik sağlanması gibi konular yer alıyor.

Plastik kirlilik büyüyor
Okyanus ve denizlerde, yaklaşık 100 ila 150 milyon ton plastik çöpün yüzdüğü tahmin ediliyor. Buna her yıl 6,5 milyon ton daha ekleniyor. BM Çevre Programı’nın verilerine göre, açık denizlerde her kilometrekare başına ortalama 13 bin plastik düşüyor. Akıntılar bu çöpleri dünyanın her köşesine dağıtıyor. Konferansta Alman Çevre ve Doğayı Koruma Birliği (BUND), Avrupalı çevre örgütleri tarafından imzalanan bir manifestoyu Federal Çevre Bakanlığı’na sundu. “Denizler ve Plastik” adlı bildirgede 2020 yılına kadar Avrupa denizlerindeki çöplerin yüzde 50’sinin temizlenmesi talep ediliyor. Ancak plastik poşet ve özellikle peeling ürünlerindeki ufak plastik parçacıkların temizlenmesi büyük bir sorun oluşturuyor. Zira bu parçalar ufak olduğu için arıtma sistemleri tarafından filtrelenmesi mümkün olmuyor.

Peki açık denizlerde nasıl bu miktarda plastik çöp toplanıyor?
Çöpün yüzde 80’inin karadan denizlere taşındığı tahmin ediliyor. Alman Çevre ve Doğayı Koruma Birliği’nden uzman Nadja Ziebarth, İngiltere ve Hollanda’daki açık çöp depolarından rüzgâr ve ırmaklar sayesinde çöpün denizlere taşındığını kaydediyor. Çevre uzmanı, bu durumun deniz canlıları açısından dramatik sonuçlar doğurduğuna dikkat çekiyor. Ziebarth “Denizlere taşınan çöpün farklı sonuçları var: Bunlardan biri hayvanların yaralanması. Çünkü onlar suyun içindeki çöpü görmüyor ve birbirine dolanmış çöp parçaları arasına sıkışıp ağır bir biçimde yaralanıp ölebiliyorlar. Yine parçalanan plastik parçalarını yiyecek sanıp yiyor ama sindiremiyorlar. Bu maddeler, onların midelerinde kalıyor ve en kötü ihtimalle çöp dolu mideleri ile açlıktan ölüyorlar” diye konuşuyor.
Bir başka sonuç da balıklara plastikten bulaşan zehirin, beslenme zincirine karışarak balıkları tüketen insanlara ulaşması.

Plastik poşetlerin ücretli olması tüketimi azaltıyor
Konferansa İrlanda’dan Sahil ve Deniz Araştırmaları Merkezi adına katılan Thomas K. Doyle, 2000 yılında İrlanda’da plastik poşetlerin ücretli hale getirildiğini ve iki yıl içinde tüketim oranının %90 azaldığına dikkat çekiyor. İrlanda’da yıllık kişi başına düşen plastik poşet 18 adet, Almanya’da 71 adet, Bulgaristan’da 421 ve AB genelinde de 198 adet. Kenya ve Uganda’da ise ince plastik torbaların kullanımı yasak, kalın poşetler ise çok pahalı bir ücrete satılıyor. Ruanda ve Tanzanya gibi Doğu Afrika ülkelerinde ise bu poşetler yaklaşık yedi yıldır kullanılmıyor. Yine Bangladeş ve Butan da plastik poşetler neredeyse hiç kullanılmıyor.
Plastik tüketimi azaltmak gerektiğini vurgu yapan Alman Doğa Koruma Birliği‘nden (NABU) Kim Detloff “Bu da öncelikle ürün tasarım aşamasında başlıyor. Yani tek kullanımlık ürünlerden ziyade dönüşümlü ve tamiri mümkün ürünleri kullanmalıyız. Ambalaj maddelerini azaltmamız en önemlisi. Geri dönüşüme, verimli bir toplama sistemine ve atık sanayisine ağırlık vermeliyiz” diye belirtti.

Konferansta TÜDAV tarafından yapılan sunumu açmak için lütfen tıklayınız.

Konferansta yapılan diğer sunumlar için lütfen tıklayınız.