Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Diplomasisi

Sürdürülebilir kalkınma amaçlarının (SKA) önemli bir boyutu, küresel çevresel tehditlerle işbirliği içerisinde mücadele etmektir. Günümüzün en yaşamsal konularından olan çevresel sorunlar; nedenleri, etkileri ve çözümleri bakımından sınır-aşan ve birbirini etkileyen sorunlardır ve etkili uluslararası iş birliği ve yönetişim mekanizmaları gerektirir. Çevre diplomasisi platformları olan bu mekanizmalarda konunun doğası gereği bilimsel uzmanlığa ihtiyaç duyulmaktadır. TÜDAV ve UNDP GEF SGP-Türkiye işbirliği ile hayata geçirilen bu proje; iklim değişikliğinden denizin altında yaşama kadar, biyoçeşitlilik ile ilgili konularda mevcut uluslararası platformlar ve gündem başlıkları, Türkiye’nin bu konularda uluslararası işbirliği mekanizmalarında nasıl yer aldığı ve çevresel sorunlarla ilgili toplumsal duyarlılığın arttırılması konulu toplantıları içermektedir.

Hükümetlerararası Oşinografi Komisyonu (IOC), BM Okyanus Bilimi Onyılı ve Uluslararası Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Bilim-Politika Platformu (IPBES) gibi birçok uluslararası platformda vurgulandığı gibi, disiplinlerarası bir yaklaşımla hayata geçirilen bilim-politika arayüzü sayesinde proaktif olarak değerlendirmeler yapılması, yönetim ihtiyaçlarının belirlenmesi, kapasite geliştirme ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Ajandasını gerçekleştirme hedefleri güdülmektedir

Bu çalışma ile doldurulması amaçlanan önemli bir boşluk ise çok disiplinli çevre diplomasisi çalışmalarının yetersiz oluşudur. Bu nedenle, proje etkinliklerinde deniz bilimi, iklim bilimi ve toprak bilimi gibi çevre bilimlerinin yanında toplum bilimi ve uluslararası ilişkiler gibi disiplinlerin katkıları bir araya getirilmektedir. Ayrıca, düzenlenen çalıştayların akademi, kamu kuruluşları, uluslararası kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarından katılımla gerçekleşmesi, konunun taraflarına ulaşılabilmesi adına olumlu bir gelişmedir.

Başta çok taraflı çevre sözleşmeleri olmak üzere, çevre diplomasisi platformlarının işleyişinde etkili olan unsurları anlamak, SKA’nın gerçekleştirilmesi bakımından kritik önem taşımaktadır. Bu platformlarda geliştirilen politikalar taraf ülkelerdeki yasaları ve yereldeki uygulamaları da şekillendirmektedir. Bu proje ile biyolojik çeşitlilik konusunda SKA’nın daha etkili şekilde hayata geçirilmesi için gerekli olan unsurlar araştırılacaktır.

Bu proje çerçevesinde hem okyanus diplomasisi gibi tematik alanlarda güncel meseleler bilimsel sunumlar üzerinden tartışılacak hem de çevre diplomasisi konulu bilimsel yayın çalışmaları sürdürülecektir. Türkiye’nin ev sahipliği yapacağı Barselona Sözleşmesi Taraflar Konferansı (COP 22) ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi 16. Taraflar Konferansı (COP 16) öncesinde çevre diplomasisi üzerine çalışmaların yapılması ve zamanlı bir şekilde paylaşılması önem taşımaktadır.

Çevre Diplomasisi ve Türkiye Çalıştayı

Çevre Diplomasisi ve Türkiye Çalıştayı gerçekleştirildi. Farklı çevre temalarından önde gelen uzmanların katıldığı ve geniş ilgi gören çalıştayda, bilim ve uluslararası yönetişim araçları başlıkları tartışıldı. 21. yüzyılda çevre diplomasisi çok yönlü, çok kurumlu ve aktörler için katılımın zorlaştığı bir süreç haline gelmiştir; denizel biyoçeşitlilik örneğinde olduğu gibi her bir tematik alanda doğrudan ve dolaylı birbirini etkileyen çok sayıda sözleşme ve kuruluş bulunmaktadır. Bu çalışma ile çevre diplomasisi biyoçeşitlilik, iklim değişikliği, deniz ve okyanuslar, kirlilik ve benzeri alt başlıklarda bilim-politika arayüzü kavramsal çerçevesi içerisinde ele alınmaktadır. Çalıştayda sunulan araştırmalar, bir yandan yazımı devam eden akademik kitap ve makalelere temel oluşturmaktadır.

Ocean Diplomacy and Turkey

Ocean Diplomacy and Turkey Workshop/Okyanus Diplomasisi ve Türkiye Çalıştayı, Türkiye’den ve uluslararası bilimsel kuruluşlardan uzmanların katılımıyla gerçekleşti. Yapılan konuşmalar, deniz memelilerinin ve açık denizlerde biyolojik çeşitliliğin korunması, AB’de balıkçılık ile ilgili müzakerelerin şekillenmesi ve bilimsel kuruluşların ve sivil toplum kuruluşlarının okyanus diplomasisindeki yerini inceledi.